Një histori e një vajze amerikane që është një #digitalnomad që jeton dhe është martuar në Tiranë, Shqipëri. Cilat janë sfidat? Cilat janë mësimet? Kjo është Tirana nga këndvështrimi i saj…
Shqipëria më mahniti që në fillim. Brenda 72 orëve të para të të qenurit në Shqipëri, unë e dija se kishte një ndryshim të madh në jetën time. Shumica do të thoshin, oh po, të zhvendosesh në Shqipëri që është një ndryshim mjaft i madh nga SHBa, pa dyshim dhe ata kanë absolutisht të drejtë.
Sidoqoftë, ekzistonte një kuptim më i thellë: një zgjim i vërtetë që së shpejti do të ndodhte. Si çdo ndryshim i madh në jetën e tyre, mund të kërkojë që të ndodhë një proces tjetër.
Unë u largova nga zona ime e rehatisë e Amerikës dhe nga kultura perëndimore …Të gjitha, ndërsa na ndanin vetëm 14 ditë nga martesa me partnerin tim shqiptar. Kështu që, shumë momente marramendëse po ndodhnin menjëherë. Sidoqoftë, nuk u tërhoqa nën presion.
Unë isha shumë e frikësuar për të kapur presionin ose ndjehesha e shqetësuar ose e frikësuar nga shtëpia ime e re. Që nga momenti kur mbërrita në Shqipëri u prita nga ngjyrat eksentrike që pikturuan qytetin dhe temperamentin e butë të popullit shqiptar.
Dispozita miqësore e shqiptarëve ishte shumë e ngrohtë dhe mirëpritëse për mua. Sidoqoftë, duhet te këni parasysh se jeni në një vend që ka shumë pak ose aspak, aspekt të ekspozuar ndaj mënyrës së jetës amerikane.
Ishte mjaft interesante të shikosh se si njerëzit jetonin kaq ndryshe nga unë, si ishte kultura, si visheshin dhe flisnin. Ishte zbulimi i një bote që unë kurrë nuk e dija se ekzistonte i kalonte kufijtë kulturor perëndimor. Për t’u futur në një territor kaq të ri kërkohej një “shtresë e re”, për fat të mirë pata një burrë që ishte shumë i njohur me gjithçka që duhej të dija!
Këtu është një përmbledhje e shkurtër për kulturën shqiptare:
– Njerëzit flasin një gjuhë të quajtur Shqip. Shqip është një gjuhë unike, pasi nuk ka lidhje me asnjë gjuhë tjetër në të gjithë botën.
– Tirana ku unë banoj është ndërtuar nga fshatra të vegjël dhe direkt në qendër të qytetit është Tirana.
– Kultura e kafesë këtu është e madhe, dhe po, është një gjë aktuale!
– Vetëm 30 vjet më parë, Shqipëria u çlirua nga sundimi komunist. Pavarësisht nga dy dekadat e fundit, vendi është dukshëm akoma në ringjallje dhe emancipim.
– Ekonomia po ndryshon në mënyrë të qëndrueshme, pikëpamjet tradicionale plotësojnë modernizmin.
– Traditë, traditë, traditë! Shqipëria është vendosur të mbështesë vlerat tradicionale pa kompromentuar shumë modernizimin.
Çfarë ka për të mos u pëlqyer?
Ndërsa jetoj një dekadë ose më shumë si një ‘nomade dixhitale’, unë ndjehem sikur jam duke përfituar tani nga fryti i udhëtimit tim. Jo vetëm që është një qytet i përballueshëm për një profesion të tillë, paqësor, i qetë dhe miqësor. Ka shumë vende ku dikush mund të vendosin të shkruajnë dhe të ndihen të frymëzuar ose të kërkohet paqja e mendjes për ta bërë këtë. Plazhi i Durrësit është vetëm një udhëtim 40 minutash nëse dëshiron të shkruash në plazh. Gjithashtu, vendet fqinje të saj Italia, Greqia dhe Maqedonia janë afër. Pra, nëse ndonjëherë doni të merrni një fundjavë larg, pse të mos e bëni!
Megjithëse arsyetimi im për të lëvizur këtu nuk ishte i bazuar në qendër rreth karrierës time; ishte një pikë e mirë shitje për të thënë më së paku. Burri im, atëherë i fejuari ‘më shiti’ idenë e një vendi të qetë për të shkruar dhe punuar. Pasi bëra hulumtimin tim, mendja ime ‘u ble’! Familja e tij ka një pronë të bukur këtu, kështu që kostoja e lartë do të ishte relativisht e ulët për ne si të porsamartuar.
Në Shqipëri ka ndryshim mes fshatit dhe jetës së qytetit. Si një vajzë që ishte lindur nga një qytet i vogël në periferitë e SHBA, kombinimi nuk mund të ishte më i përsosur për mua. Ndonjëherë më duhet të shkëputem dhe fshati ma jep atë në mënyrë të përsosur, aty ku ndodhet vila jonë.
Gjithashtu, të keni qasje në jetën e qytetit vetëm 20 minuta larg; nëse dua të vishem dhe të shkoj për një gotë verë të këndshme dhe të konsumoj një vakt të mirë me burrin tim për t’i shpëtuar mundësisë së të qenurit vetëm në fshat, ne mund ta bëjmë këtë.
Ekziston një përzgjedhje e mirë e restoranteve që ende po vdes të provoj. Jeta e natës nuk është vërtet e madhe këtu; dhe gjithashtu ajo kohë në jetën time ka kaluar. Aventurat e mia duken më shumë, ku mund të marr një gotë të mirë verë dhe një restorant të mirë, ndërsa shijoj atmosferën? Për fat të mirë për mua, unë mund ta bëj këtë dhe vetëm për vetëm 250lek për gotë, dhe 1200lek për shishe mesatarisht. Një vakt për dy kushton zakonisht nën 30 dollarë.
Pengesa e gjuhës është në fakt, një pengesë! Nëse nuk jeni brenda qendrës së qytetit, e kam parë shumë të vështirë të komunikosh, pasi një pjesë e fshatarëve vendas nuk flasin fare anglisht. Sidoqoftë, ekziston një epidemi në rritje e banorëve të rinj të fshatit që janë në gjendje të flasin anglisht në mënyrë të moderuar, dhe disa shumë mirë.
Kultura e kafes dhe Ekonomia
Me kulturën e madhe të kafesë, ju do të vini re një bollëk kafenesh, disa prej të cilave grumbullohen mbi njëra-tjetrën. Si gjatë ditës, ashtu sikurse në mbrëmje, do të shihni kafenetë e zënë plotësisht. Në fillim kjo ishte një tronditje për mua. Vjen nga qytetet e zënë në vend si Nju Jorku dhe Londra, askush nuk vendos ta pijë kafe ulur, më shumë është një kohë e humbur.
Për çudinë time, Shqipëria ofron shumë pak “mundësi opsionesh” pasi ato nuk janë një turmë në lëvizje. Kafet në dorë janë pothuajse jo ekzistente dhe për disa, të padëgjuara. Vjehrra ime ishte e befasuar kur mësoi për filxhanin tim të ripërdorshëm të starbucks. Kafeja në Amerikë është një ‘merr dhe ik’ dhe jo një kënaqësi sociale.
Burri im më shpjegoi se si rrjedh kjo nga shumë gjëra, njëra prej të cilave pleqtë e qytetit kanë kaluar nëpër kulturë. Është një kohë që ata mund të reflektojnë dhe të vendosen me burra të tjerë dhe të kalojnë kohën larg punës dhe jetës familjare. Do të shihni gjithashtu të rinj që zënë hapësirë në kafenetë. Kjo më befasoi gjithashtu. Unë vi nga një kulturë perëndimore, ku të rinjtë, burra dhe gra janë në punë gjatë orëve 9-5 të mëngjesit, pse janë këto të rinj në gjendje të vendosin në një kafene gjithë ditën?
Burri im shpjegoi më tej mungesën e punës në dispozicion për të rinjtë këtu në përgjithësi. Shumë nga të rinjtë janë larguar nga vendi për të gjetur punë në vendet fqinje. Në këto vende ata janë në gjendje të sigurojnë jetesën dhe të sigurojnë që familjet e tyre të kthehen në shtëpi në Shqipëri. Filloj të kuptoj më mirë disa aspekte të kulturës së kafesë. Njerëzit kanë anëtarët e familjes që punojnë jashtë vendit dhe dërgojnë para në shtëpi për të siguruar një jetë më të mirë për të gjithë anëtarët e familjes së tyre.
Pyetja ime tjetër është, a ndihmon kjo apo dëmton etikën e punës së njerëzve këtu? Çfarë bën dikush nëse nuk po punon për të jetuar, por nëse dikush kujdeset për to … a do të ndikojë kjo në ekonomi në planin afatgjatë pasi të zhvillohet më shumë dhe të krijojë një mundësi për pagë më të mirë të punëve? Epo kjo është një pyetje që akoma po ngrihet, pasi një ditë … në të ardhmen e afërt do të jetë një çështje nëse etika me vlerën nuk përputhet.
Si konkluzion
Në përgjithësi, Shqipëria, si çdo vend tjetër përfshirës i Ballkanit , është një shije e fituar. Dikush duhet të jetë me mendje të hapur dhe i gatshëm për të dalë jashtë rehative të kulturës së tyre.
Sidoqoftë, ndërsa Tirana fillon të ringjallë qytetin e saj; ftesa e pikëpamjeve të modernizuara po ndihmon të kontribuojë në ekonominë dhe mënyrën e jetesës këtu. Diversiteti i të dy botëve është i dukshëm. Gjysma e popullsisë ende i përmbahet mënyrës tradicionale të të jetuarit. Sidoqoftë, gjysma tjetër ka qenë e ekspozuar ndaj kulturës perëndimore dhe kanë zbatuar një jetë të tillë. Kjo është e dukshme në bizneset lokale. Tani ata po luftojnë për rritjen e ndikimit të tregut të ri që ndërgjegjësimi i tillë kulturor ka pasur në vendin e lindjes.
Ndërsa vështroj tani, ajo më kujton kur u transferova për herë të parë në Londër, duhet të mësoja të jetoja atje. M’u desh pak kohë për të anashkaluar mungesën e shtëpisë. Dhe tani, këtu jam përsëri, dhe e njëjta ndjesi përshtatjeje kërkohet nga unë në këtë moment të jetës sime; megjithatë, unë jam e gatshëm për sfidën!
CK Prenci, Freelance Writer, The Thrive Global
